Als je op een gure herfstavond tegen de wind in, door de regen heen fietst dan maakt je dynamo het nog net even zwaarder. Toch maar dat beetje extra kracht geven voor je lamp: licht ten koste van kracht.

Hoe werkt het?

Dat is eigenlijk de essentie van een dynamo. Beweging: mechanische energie, wordt omgezet in elektrische energie. Deze elektrische energie laat je fietslicht branden.
De basis is vrij simpel. Als je een elektrisch geleider, zoals een koperdraad, door een magnetisch veld haalt, zal er een elektrische stroom ontstaan. Het magnetisch veld werkt namelijk op de elektronen in de draad die dan dus net iets anders bewegen dan de rest van de draad. Het draaien van je wielen zet die beweging om naar een draad of spoel die om een magneet draait. Ofwel door een bekende banddynamo die tegen je band aandrukt en zoemt, ofwel een naafdynamo die bij de as verwerkt zit. Nu hoef je enkel nog een draadje naar de lamp te hebben en dan is het klaar!

Eigenlijk is de naam een beetje verwarrend tegenwoordig. Een dynamo is een generator - een apparaat dat elektrische energie opwekt uit mechanische energie - die gelijkstroom opwekt. In tegenstelling tot een alternator die wisselstroom opwekt. Nu is het zo dat tegenwoordig de fietsdynamo ook vaak wisselstroom opwekt, maar de naam is blijven hangen.

Andere generatoren

Natuurlijk wordt deze techniek niet alleen bij fietsen gebruikt. Vrijwel alle apparaten die je met een hendel kan opladen werken zo. Telefoonopladers, radio’s en zaklampen bijvoorbeeld. En in het algemeen worden generators natuurlijk vrij veel gebruikt: om accu’s op te laden in auto’s, als elektriciteitsbron als je niet op het nationele net zit, in windmolens en nog veel meer!

Robert Buurman